Notas
The following abbreviations are used: CD = Cartulaires des Templiers de Douzens. Ed. Pierre Gérard and Elisabeth Magnou. Paris: Bibliothèque Nationale, 1965; CHTD = Cartulaires des Hospitaliers et des Templiers en Dauphiné. Ed. C.-U.-J. Chevalier. Vienne: E. J. Savigné, 1875; CR = Cartulaire de la commanderie de Richerenches de l’ordre du Temple (1136-1214). Ed. Marquis de Ripert-Monclar. Avignon-Paris: Seguin/Champion, 1907; CT = Cartulaire général de l’ordre du Temple, 1119?-1150. Ed. Marquis d’Albon. Paris: Champion, 1913; DM = Diplomatari del Masdéu. Ed. Rodrigue Tréton. 5 vols. Barcelona: Fundació Noguera, 2010.
CT, pp. 45-47, 66 docs. 63, 87.
CT, pp. 25, 36-37, 53 docs. 33, 47, 70; Collecció diplomàtica de la casa del Temple de Barberà (945-1212). Ed. Josep M. Sans i Travé. Barcelona: Generalitat de Catalunya, 1997, pp. 102-104, docs. 27-28; Els pergamins de l’Arxiu Comtal de Barcelona, de Ramon Berenguer II a Ramon Berenguer IV. Ed. Ignasi J. Baiges, Gaspar Feliu, Josep M. Salrach et al. 4 vols. Barcelona: Fundació Noguera, 2010, 3, pp. 1091-1093, 1096-1097, docs. 652, 655.
CT, p. 55 doc. 72; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1120-1123, doc. 671; Col.lecció diplomàtica de la casa del Temple de Gardeny (1070-1200). Ed. Ramon Sarobe i Huesca. 2 vols. Barcelona: Fundació Noguera, 1998, 1, pp. 84-87, doc. 6.
RILEY-SMITH, Jonathan – “The Origins of the Commandery in the Temple and the Hospital”. in LUTTRELL, Anthony; PRESSOUYRE, Léon (Ed.) – La commanderie. Institution des ordres militaires dans l‘Occident médiéval. Paris: Comité des travaux historiques et scientifiques, 2002, p. 10.
CT, p. 279, doc. 447.
Col.lecció diplomàtica de la casa de Gardeny ..., 1, pp. 115-116, doc. 26. A document dated in the 26th year of Louis which refers to the “milicia de Garden” has been assigned to the year 1134: CT, p. 63, doc. 82; Pergamins de l’Arxiu Comtal ..., 3, pp. 1129-1131, doc. 677. But as the nearby city of Lleida was not captured by Raymond Berenguer IV until 1149, the document must be referring to Louis VII: in Col.lecció diplomàtica de la casa de Gardeny ..., 1, pp. 230-231, doc. 119, it is more properly assigned to the year 1163. Albon also published a document recording a grant in 1134 by Ramiro of Aragon to the cavaleatores of Zaragoza, but there is no reason to assume that these were Templars: CT, p. 68, doc. 91; “Documentos para el estudio de la reconquista y repoblación del valle del Ebro”. Ed. José M. Lacarra. Estudios de edad media de la Corona de Aragón 5 (1952), pp. 556-557, doc. 334; “Colección diplomática de Grisén (siglos XII y XIII)”. Ed. María L. Ledesma Rubio. Estudios de edad media de la Corona de Aragón 10 (1975), p. 700, doc. 1.
CT, pp. 183-186, doc. 281.
CT, p. 119, doc. 171; DM, 2, pp. 376-378, doc. 19.
CT, pp. 131-132, pp. 155-156, docs. 190, 230; CR, pp. 17, pp. 88-91, docs. 13, 89; see also CT, p. 194, doc. 297, and CR, pp. 22-23, doc. 19, for a later document which refers to the house of Richerenches “que edificatur, ad edificacionem et sustentationem milicie que est in Templo Ierosolimitani constituta”; cf. CT, p. 80, doc. 113; DEMURGER, Alain - “L’implantation des Templiers en France au milieu du XIIe siècle”. in SANS I TRAVÉ, Josep M.; SERRANO DAURA, Josep (Ed.) – Actes de les jornades internacionals d’estudi sobre els orígens i l’expansió de l’orde del Temple a la Corona d’Aragó (1120-1200). Tarragona: Diputació de Tarragona, 2010, p. 160.
MIGNON, Jean-Marc; CARRAZ, Damien – “La maison templière de Richerenches (Vaucluse). Premiers résultats de l’étude archéologique et architecturale”. Archéologie du Midi médiéval, 26 (2008), pp. 131-143.
CARRAZ, Damien – L’ordre du Temple dans la basse vallée du Rhône (1124-1312). Ordres militaires, croisades et sociétés méridionales. Lyon: Presses Universitaires de Lyon, 2005, p. 92.
CT, p. 122, doc. 177; “Documentos para el estudio...”, pp. 564-565, doc. 342 (where the date is discussed).
CT, pp. 140-141, doc. 202; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1257-1258, doc. 763.
CT, pp. 120-121, pp. 271-272, p. 289, docs 174, 435, 464; CR, pp. 49-50, doc. 48; CD, pp. 45, pp. 180-181, docs. A 34, 207.
CT, pp. 78, 235, docs. 109, 367. The second document is dated 1145, but it was said to have been issued in the year when Raymond Berenguer IV gave Monzón to the Templars (1143).
CT, pp. 129-130, p. 159, p. 182, docs. 189, 235, 278; CR, pp. 5-7, p. 40, pp. 161-162, docs. 3, 37, 185. A document dated July 1147 in a Douzens cartulary similarly names ten brothers: CT, pp. 287-288, doc. 462; CD, pp. 275-277, doc. D 4.
CT, pp. 155-156, p. 159, pp. 182-183, p. 260, p. 350, p. 367, docs. 230, 235, 278-279, 413, 565, 596; CR, p. 17, pp. 30-31, p. 40, p. 51, pp. 54-55, pp. 68-69, p. 141, p. 161-162, docs. 13, 29, 37, 50, 53, 66, 157, 185.
CD, pp. 9-12, doc. A 4.
CT, pp. 87, pp. 106-107, pp. 112-113, docs. 125, 152, 161; CR, pp. 4-5, pp. 29-30, pp. 36-37, docs. 2, 28, 33; CARRAZ, Damien - L’ordre du Temple ..., p. 92. A chaplain mentioned in 1140 may have then been residing at Palau: CT, pp. 140-141, doc. 202.
FREEDMAN, Paul H. – “Els Templers al castell de Granyena segons un document de l’Arxiu Episcopal de Vic”. Ausa 11 (1983), p. 4.
FREEDMAN, Paul H. – “Els Templers al castell de Granyena (…)”, p. 3.
FOREY, Alan J. – The Templars in the Corona de Aragón. London: Oxford University Press, 1973, p. 431.
DM, 5, p. 2904; Procès des Templiers. Ed. Jules Michelet. 2 vols. Paris: Imprimerie Royale, 1841-1851, 2, p. 454; see also below, note 38. The right to have brother chaplains granted by Innocent II in 1139 was clearly confirming an existing practice: Papsturkunden für Templer und Johanniter. Ed. Rudolf Hiestand. Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1972, pp. 204-210, doc. 3.
CT, p. 12, doc. 18; CD, p. 269, doc. C 11; SELWOOD, Dominic – The Knights of the Cloister. Templars and Hospitallers in Central-Southern Occitania 1100-1300. Woodbridge: Boydell Press, 1999, pp. 61-62, 64.
CT, p. 88, doc. 127; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1176-1177, doc. 711.
CT, pp. 51-52, doc. 68: DM, 2, pp. 363-365, doc. 10.
CT, p. 97, doc. 139; DM, 2, pp. 368-370, doc. 14; see also Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1422-1423, doc. 881.
LUTTRELL, Anthony – “Los orígenes de la encomienda templaria en el Occidente latino” ..., p. 57, argues that the obligation to bury confratres did not necessarily imply burial at a Templar house: it might take place at a parochial church which did not belong to the Order. But the document quoted in support merely states that in 1133/1134 the bishop of Soissons promised free burial of Templars at a time when they were only beginning to establish bases in the West: CT, pp. 42-43, doc. 59; and it is difficult to understand why, if burial were to be at a parish church, an obligation should be placed on the Templars.
Madrid, Archivo Histórico Nacional, Códice 595B/691, fols. 166-182, docs. 421-422; published in UBIETO ARTETA, Agustín – “Cofrades aragoneses y navarros de la milicia del Temple (siglo XII)”. Aragón en la edad media 3 (1980), pp. 53-64; the dating is discussed on pp. 33-34. The dating is also examined by LAPEÑA, Ana I. – “La encomienda de la orden del Temple en Novillas (siglo XII)”. Cuadernos de estudios borjanos 3 (1979), p. 117. For further discussion of these confaternities see LEMA PUEYO, José A. – “Las cofradías y la introducción del Temple en los reinos de Aragón y Pamplona: guerra, intereses y piedad religiosa”. Anuario de estudios medievales 28 (1998), pp. 311-331. The lists record only the donations made by confratres, and do not mention burial, but the interment of confratres by the Temple became the normal practice.
Ambel lies to the south of Novillas.
Cartas de población del reino de Aragón en los siglos medievales. Ed. María L. Ledesma Rubio. Zaragoza: Institución Fernando el Católico, 1991, pp. 94-95, doc. 70; CT, p. 333, doc. 543.
CT, p. 368, doc. 597; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1462-1463, doc. 908.
Gesta Comitum Barcinonensium. Ed. Louis Barrau y Dihigo and Jaime Massó Torrents. Barcelona: Casa de caritat, 1925, p. 38.
Gesta comitum Barcinonensium, p. 8; Les Gesta Comitum Barchinonensium (versió primitiva), la Brevis Historia i altres textos de Ripoll. Ed. Stefano M. Cingolani. Valencia: Universitat de Valencia, 2012, p. 133.
Liber Feudorum Maior. Ed. Francisco Miquel Rosell. 2 vols. Barcelona: Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 1945-1947, 1, pp. 527-532, doc. 493; Els testaments dels comtes de Barcelona i dels reis de la Corona d’Aragó. De Guifré a Joan II. Ed. Antoni Udina i Abelló. Barcelona: Fundació Noguera, 2001, pp. 97-103; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1058-1065, doc. 633.
CT, pp. 160-161, p. 324, p. 360, docs. 238, 527, 586; CHTD, pp. 68, pp. 71-73, docs. 110, 115.
CT, p. 324, doc. 527; CHTD, p. 68, doc. 110. In 1138/1139 the bishop of Vaison had granted the Templars the right to build a church “ubicumque eis placuerit in predicto territorio de Roaisso”, and the gift included the right to have a cemetery and oblations and all other ecclesiastical rights: the wording does not suggest that he was referring to a Templar chapel: CT, pp. 125-126, doc. 182; CHTD, pp. 62-64, doc. 104. A document drawn up in 1150 which mentions tithes of the church of St. Mary in Roaix was also not referring to a Templar chapel: CT, p. 324, doc. 527; CHTD, p. 68, doc. 110. In 1141 the bishop of Vaison had further referred to the house of Roaix “que in nostro episcopatu gratia Dei est et hedificatur”; yet the wording is not as explicit as that in the documents relating to the construction of houses at Masdéu and Richerenches: CT, pp. 160-161, doc. 238; CHTD, pp. 71-73, doc. 115.
CT, p. 324, p. 360, docs. 527, 586; CHTD, p. 68, doc. 110.
RILEY-SMITH, Jonathan – The Knights Hospitaller in the Levant, c. 1070-1309. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2012, p. 188 and p. 194.
CT, p. 45, doc. 62. A brother Hugh is mentioned as magister in 1136 in a Catalan document, and this has been taken to refer to Hugh Rigaud: FREEDMAN, Paul H. – “Els Templers al castell de Granyena (…)”…, pp. 3-4; but it seems more likely that the Templar in question was the master of the Order, Hugh of Payns.
CR, p. cliv; LÉONARD, Émile G. – Introduction au cartulaire manuscrit du Temple (1150-1317) constitué par le Marquis d’Albon. Paris: Champion, 1930, p. 40; CARRAZ, Damien - L’ordre du Temple..., p. 91.
FREEDMAN, Paul H. – “Els Templers al castell de Granyena (…)”..., p. 4.
CT, pp. 84-85, p. 101, docs. 121, 144; CR, pp. 48-49, doc. 47; Pergamins de l’Arxiu Comtal..., 3, pp. 1197-1199, doc. 727.
On Peter of Rovira’s background, see VILAGINÉS I SEGURA, Jaume – “Pere de Rovira, un templer del Vallès”. Notes (Centre d’estudis molletans) 20 (2005), pp. 43-61.
CT, pp. 257-258, doc. 410; Archivo Histórico Nacional, Códice 595B/691, fols. 153, 154v-157v, 159, docs. 390, 392-397, 402; Colección diplomática medieval de la Rioja. Ed. Ildefonso Rodríguez de Lama. 4 vols. Logroño: Instituto de Estudios Riojanos, 1976-1989, 2, pp. 218-219, pp. 242-243, pp. 257-258, p. 260, pp. 262-263, pp. 268-269, p.278, docs. 146, 169, 183, 185, 187, 192, 200; “Documentos para el estudio (...)” …, pp. 582-583, pp. 593-595, docs. 363, 377-379.
See, for example, CT, pp. 140-141, p. 158, p. 163, p. 166, docs. 202, 233, 242, 246; DM, 2, pp. 381-382, pp. 385-386, docs. 22, 25; CD, pp. 23-24, doc. A 11. No provincial master in Castile or León is known until the later 1170s: MARTÍNEZ DIEZ, Gonzalo – Los Templarios en la Corona de Castilla. Burgos: La Olmeda, 1993, p. 63 and p. 66.
CT, pp. 204-205, doc. 314; Pergamins de l’Arxiu Comtal ..., 3, pp. 1334-1339, doc. 822; Col.lecció diplomàtica la casa de Barberà..., pp. 110-114, doc. 35; Col.lecció diplomàtica de la casa de Gardeny ..., 1, pp. 89-93, doc. 9.
RILEY-SMITH, Jonathan – Knights Hospitaller ..., p. 194.
CT, pp. 183-186, doc. 281.
CT, pp. 345-346, doc. 557.
Topo da página